Marek
Hłasko, Opowiadania
Wydawnictwo
Czytelnik (1985)
Wybrane
opowiadania opatrzone wstępem Lecha Kurpiewskiego. W tym wydaniu znalazły się Baza
Sokołowska, Gawęda staromiejska,
Targ niewolników, Dom
mojej matki, Robotnicy, Okno, List, Finis perfectus, Dwaj mężczyźni na drodze, Żołnierz, Kancik, czyli wszystko się zmieniło, Pijany o dwunastej w południe, Odlatujemy w niebo, Pierwszy krok w chmurach, Śliczna dziewczyna, Najświętsze słowa naszego życia, Lombard złudzeń, Pętla, Wielki strach, Namiętności, Amor nie przyszedł dziś wieczorem, Krzyż, Zbieg, Port pragnień, Planktony doktora X, Miesiąc Matki Boskiej, Szukając gwiazd, Powiedz im, kim byłem, W dzień śmierci Jego i Opowiem wam o Esther.
mojej matki, Robotnicy, Okno, List, Finis perfectus, Dwaj mężczyźni na drodze, Żołnierz, Kancik, czyli wszystko się zmieniło, Pijany o dwunastej w południe, Odlatujemy w niebo, Pierwszy krok w chmurach, Śliczna dziewczyna, Najświętsze słowa naszego życia, Lombard złudzeń, Pętla, Wielki strach, Namiętności, Amor nie przyszedł dziś wieczorem, Krzyż, Zbieg, Port pragnień, Planktony doktora X, Miesiąc Matki Boskiej, Szukając gwiazd, Powiedz im, kim byłem, W dzień śmierci Jego i Opowiem wam o Esther.
Bardziej
interesujące dla mnie były te opowiadania, które mówią o powojennej
rzeczywistości w Polsce. Często trudnej, smutnej, szarej. Niestety na realia
otaczającego nas świata rzadko kiedy mamy wpływ, ale to nie powinno
usprawiedliwiać krzywdy jaką wyrządzamy innym. Szczególnie łatwo skrzywdzić
kogoś słowem, zbyt powierzchowną i nie do końca prawdziwą opinią, pomówieniem.
Z drugiej strony w otoczeniu nie powinnyśmy szukać usprawiedliwienia dla
własnej bierności i zrzucania odpowiedzialności na innych za nasze
niepowodzenia, brak umiejętności… Osobnym, często pojawiającym się tematem w
tych opowiadaniach jest alkoholizm. Hłasko pokazuje jak bardzo alkoholicy są
samotni, opuszczeni, skrzywdzeni, jak nie potrafią poradzić sobie z nałogiem,
który ich niszczy, który niszczy ich zdrowie, życie, relacje z ludźmi, który
nie pozwala im godnie żyć, który skazuje ich na marazm, który pozbawia ich
silnej woli na zerwanie z nałogiem. Pokazuje również jak ścieżki życiowe obcych
sobie ludzi splatają się ze sobą i na pozór jedno wypowiedziane na głos słowo pijak można pozbawić kogoś złudzeń, że
wyrwie się z przeklętego kręgu uzależnienia.
Opowiadania,
do których będę wracać:
Baza Sokołowska – opowiadanie o tym, że czasem
ciężko odnaleźć się w zespole,
o tym, jak mądrość życiowa innych ludzi roztacza nad nami parasol ochronny, nawet jeżeli tego od razu nie dostrzegamy i nie doceniamy, opowiadanie o tym, jak nie można ulegać sugestiom innych, a znaleźć w sobie chęć samodzielnego rozwiązywania problemów, które zawsze będą pojawiały się w naszym życiu;
o tym, jak mądrość życiowa innych ludzi roztacza nad nami parasol ochronny, nawet jeżeli tego od razu nie dostrzegamy i nie doceniamy, opowiadanie o tym, jak nie można ulegać sugestiom innych, a znaleźć w sobie chęć samodzielnego rozwiązywania problemów, które zawsze będą pojawiały się w naszym życiu;
Okno – opowiadanie o samotności,
rozczarowaniu i ciągłym poszukiwaniu czegoś innego;
List – opowiadanie o samotności, Hłasko zwraca
uwagę, jak niewiele czasem potrzeba, aby sprawić komuś radość; opowiadanie
również o tym, że nie każdy zadowoli się substytutem szczęścia;
Dwaj mężczyźni na
drodze – ten tekst
pokazuje, że nie zawsze człowiek ma własne, stałe miejsce na ziemi, niektórzy
skazani są na bezustanną wędrówkę w poszukiwaniu pracy, chleba … niektórzy sami
wybierają takie życie, które jest wieczną drogą, gorzej kiedy do wędrówki
zmusza samo życie; nie jest tak źle, kiedy masz przy sobie towarzysza, który zmotywuje
cię do dalszej drogi i nie pozwoli Tobie zostać w tyle;
Pierwszy krok w
chmurach –
najbardziej poraziło mnie to jak przypadek może zupełnie zmienić czyjeś życie,
jak wspomnienie obelgi przypadkowego człowieka może zaważyć na życiu człowieka,
jak rozprzestrzeniająca się patologia zabija to, co powinno być piękne.
Refleksja często przychodzi zbyt późno. (…)
– Już teraz nie będą się kochać – powiedział pan Gienek. – Będą siebie mieli
dosyć na zawsze. Po takim czymś nie będą mogli patrzeć na siebie. Niepotrzebnie
to wszystko wyszło.;
Śliczna dziewczyna – po przeczytaniu tego opowiadania
po raz kolejny dochodzę do wniosku, że należy doceniać to, co się ma; czasem podglądamy
innych, co dzisiejszych czasach przychodzi
szczególnie łatwo, czasem zazdrościmy, czasem dochodzimy do przekonania, że
gdybym tak to ja była na jej / jego miejscu moje życie wyglądałoby zupełnie
inaczej, byłoby piękniej, byłoby łatwiej …. Zapominamy o jednym … oceniamy to, co widzimy i przez pryzmat
własnych pragnień. Hłasko właśnie to pokazał w opowiadaniu. Na ławce siedzi
śliczna dziewczyna z chłopakiem. Są piękni. Są młodzi. Spoglądający na nich
widzą tylko to, co dobre i ładne. Nawet zazdroszczą. A wystarczyło by, gdyby
usłyszeli to, o czym rozmawiają … Bańka mydlana pęka;
Najświętsze słowa
naszego życia –
nieszczęściem jest trafić w swoim życiu na człowieka, który potrafi oszukiwać
miłymi słówkami i miłymi gestami; tym razem młody, wrażliwy chłopak odnajduje
szczęście w ramionach dziewczyny, która zapewnia go, że z nikim nie było mi tak dobrze jak z tobą. Przysięgam ci, nie śniło mi
się nawet, że będę kiedyś taka szczęśliwa. Niestety okazuje się, że te same
emocje przeżywała i z kolegami z pracy swojego obecnego wybranka;
Pętla – opowiadanie o przegranej walce z
nałogiem; Kuba, bohater opowiadania, to młody człowiek, mający całe życie przed
sobą, mający u swego boku kobietę, która go kocha i która chce pomóc mu wyjść z
nałogu, niestety przegrywa z wódką; miał wytrwać tylko dziesięć godzin bez
picia, tylko dziesięć godzin dzieliło go od nowego życia, od życia bez
alkoholu; wytrzymać tylko dziesięć godzin….. wytrzymać aż dziesięć godzin … nie
udało się;
Miesiąc Matki Boskiej – to opowiadanie, które przenosi
nas do czasów okupacji hitlerowskiej; młodzi chłopacy przyszli wykonać wyrok na
dziewczynie; czym zawiniła, że zapadł w jej sprawie taki okrutny wyrok?
Zakochała się. Jej winą było to, że zakochała się w Niemcu …
Hłasko to klasyka, do której i ja w końcu muszę zajrzeć ;-)
OdpowiedzUsuńZgadzam się z Tobą, Hłasko to klasyka. I choć wg mnie jego twórczość do najłatwiejszych nie należy to warto ją czytać. Pozdrawiam!
Usuń